Psy mają różne zapotrzebowanie na energię, składniki odżywcze i minerały, ponieważ każdy z nich jest inny, a zapotrzebowanie na energię zależy od wielu czynników. Od wieku, wagi, trybu życia, płci, uwarunkowań genetycznych czy nawet od czynników atmosferycznych.

Dzienne zapotrzebowanie na energie aktywnego, dorosłego psa o wadze 10 kg, wynosi około 620-700 kalorii – ale psy nie rodzą się dorosłe, dlatego zapotrzebowanie na energię w czasie niektórych etapów życia jest wyższe niż podstawowe.

Poniżej przedstawione jest dzienne zapotrzebowanie psów na energie w czasie różnych etapów życia:

ETAP	Zapotrzebowanie na energię
Odłączenie od matki	Podwójne zapotrzebowanie (około 1240-1400 kcal.)
Szczeniak posiadający 40% masy dorosłego psa	1,6 zapotrzebowania na energie (992-1120 kcal.)
Kiedy pies ma 80% masy dorosłego psa	1,2 zapotrzebowania na energie (744-840 kcal.)
Ciąża w późnym wieku	1,25-1,50 zapotrzebowania na energie ( 775-1050 kcal.)
Podczas karmienia szczeniaków (laktacja)	Potrójne zapotrzebowanie na energie (1860-2100 kcal.)
Wydłużony wysiłek	2-4 zapotrzebowania na energie (1240-2800 kcal.)
Niska temperatura otoczenia	1,2-1,8 zapotrzebowania na energie(744-1260 kcal.)

Jest to dosyć skrócona wersja, dlatego w dalszej części omawiamy poszczególne etapy bardziej dogłębnie.

Ciąża i okres laktacji

Odpowiednie żywienie samicy podczas ciąż jest bardzo ważne, bo zarówno niedobór pokarmu, jak i jego za duża ilość mogą powodować choroby lub sytuacje, w których istnieje zagrożenie życia suki. Zbyt mała dawka pokarmu może prowadzić do hipoglikemii, niedowagi przy porodzie, a także do tężyczki, natomiast zbyt duża do otyłości suki i płodu, a przez to do bardzo trudnego i ciężkiego porodu.

W czasie trwania dwóch pierwszych trymestrów nie powinniśmy zmieniać wielkości posiłków, natomiast w czasie ostatniego, trzeciego trymestru, należy zwiększyć objętość posiłku, lub zmienić dietę.

Suce w czasie ciąży należy zapewnić większą ilość białka w diecie, ponieważ jego niedobór może powodować śmiertelność młodych w ciągu pierwszych 48 godzin, jak również niższą odporność. Powinniśmy także zwiększyć ilość tłuszczu w diecie, jak również węglowodanów – ich niedobór może powodować hipoglikemie i ketozę, oraz zmniejszyć ilość laktozy o okresie laktacji.

Musimy także pamiętać o odpowiednim stosunku wapnia do fosforu (1,1-1,5:1)

W okresie karmienia, głównym składnikiem diety naszej suczki powinna być woda. Zakładając, że nasza suczka waży 35 kg, to w czasie karmienia dużego miotu, będzie potrzebować 5-6 litrów wody.

Karmę dla suki w laktacji, podajemy do odsadzenia:

• Dzień odsadzenia: brak pokarmu, tylko woda
• 1 dzień po odsadzeniu: ¼ dawki pokarmu
• 2 dzień po odsadzeniu:½ dawki pokarmu
• 3 dzień po odsadzeniu: ¾ dawki pokarmu

Poniższa tabela prezentuje składniki karmy dla suk ciężarnych i karmiących:

Czynnik (w suchej masie karmy)	Suka ciężarna/ w laktacji (do 4 szczeniąt)	Suka w laktacji (powyżej 4 szczeniąt)
Energia (kcal/g)	3,5 - 4,5	4,0 - 5,0
Białko surowe (%)	22 - 32	25 - 35
Tłuszcz surowy (%)	10 - 25	> 18
Węglowodany rozpuszczalne (%)	> 23	> 23
Włókno surowe (%)	< 5	< 5
Wapń (%)	0,75 - 1,5	1,0 - 1,7
Fosfor (%)	0,6 - 1,3	0,7 - 1,3
Stosunek Ca:P	1:1 – 1,5:1	1:1 – 2:1

Psy rosnące

Po odsadzeniu powinniśmy podawać naszemu szczeniakowi karmę w postaci papki, nawet jeśli w przyszłości, chcemy podawać mu suchą karmę. Biorąc pod uwagę to, że dorosłe psy przyzwyczajają się do określonej formy i kształtu karmy, warto w okresie, kiedy nasz pies rośnie podawać mu karmę o różnym kształcie.

Ważne, żeby nasz szczeniak nie miał całodniowego dostępu do miski pełnej jedzenia.

Poniżej znajdują się parametry karmy dla psów rosnących:

Czynnik (w suchej masie karmy)	Pies rosnący rasy małej (dorosły osobnik osiąga poniżej 25 kg masy ciała)	Pies rosnący rasy dużej (dorosły osobnik osiąga powyżej 25 kg masy ciała)
Energia (kcal/g)	3,5 -4,5	3,2 – 3,8
Białko surowe (%)	22 - 32	20 - 32
Tłuszcz surowy (%)	10 - 25	8 - 12
Wapń (%)	0,7 - 1,7	0,7 - 1,2
Fosfor (%)	0,6 - 1,3	07 - 1,1
Stosunek Ca:P	1:1 – 1,8:1	1:1 – 1,5:1

Pies dorosły

Jego zapotrzebowanie na składniki zawarte w karmie jest nieco inne, a niżeli w przypadku suk w ciąży, czy szczeniaków. W tym przypadku tabelka będzie dzielić się na psy bez skłonności do otyłości i te ze skłonnościami do tycia – cocker-spaniel, labrador, basset, beagle, jamnik długowłosy, owczarek szetlandzki.

Uwzględniamy tu psy, które nie pracują i nie są psami sportowymi – te mają częściowo inne zapotrzebowanie na składniki odżywcze.

Czynnik (w suchej masie karmy)	Pies bez skłonności do tycia	Pies ze skłonnościami do otyłości
Energia (kcal/g)	3,5 -4,5	3,0 - 3,5
Białko surowe (%)	15 - 30	15 - 30
Tłuszcz surowy (%)	10 - 20	7 - 12
Włókno surowe (%)	< 5	> 5
Wapń (%)	0,5 – 1,0	0,5 – 1,0
Fosfor (%)	0,4 – 0,9	0,4 – 0,9
Stosunek Ca:P	1:1 – 2:1	1:1 – 2:1

Jak widać powyżej, różnica jest tylko w ilości spożywanej energii oraz tłuszczu.

Pies dorosły pracujący/sportowe

Psy pracujące/sportowe mają zdecydowanie większe zapotrzebowanie na energie i tłuszcz, potrzebują również węglowodanów rozpuszczalnych w wodzie. Poniżej znajduje się tabela, w której widać zapotrzebowanie tych psów na składniki odżywcze z uwzględnieniem wysiłku i jego częstotliwości.

Czynnik (w suchej masie karmy)	Sprint (rasa: greyhound)	Średni wys. (krótko i rzadko)	Średni wys. (długo i często)	Wytrzymałość (zaprzęgi)
Energia (kcal/g)	3,5 – 4,0	4,0 – 5,0	4,5 -5,5	> 6,0
Białko (%)	22 - 28	22 - 32	22 - 30	28 -34
Tłuszcz (%)	8 - 10	15 - 30	25 - 40	> 50
Węglowodany rozpuszczalne (%)	55 - 65	30 - 55	30 - 35	< 15%
Woda	Stały dostęp, ale nie przed startem	Nieograniczony dostęp	Nieograniczony dostęp	Nieograniczony dostęp

W przypadku psów sportowych jest kilka zasad, o których należy pamiętać, kiedy podajemy im karmę:

1. Nie należy podawać karmy na 4 godziny przed i po wysiłku
2. Nie poić na 2 godziny przed wysiłkiem
3. Po wysiłku podać płyn, ale dopiero po odpoczynku
4. Umiarkowany wysiłek – pokarmy węglowodanowe
5. Po biegu sprinterskim podać płyn wysoko-węglowodanowy w ciągu od 30 minut do 2 godzin.
6. Jeśli zmieniamy pokarm, to na 6-8 tygodni przed zawodami

Psy uprawiające sporty powinny dodatkowo spożywać jeszcze: kwasy Omega-6 i Omega-3, przeciwutleniacze (polifenole z winogron), które hamują proces starzenia się komórek, wpływają także na stabilność błon komórkowych oraz korzystnie wpływają na kolagen.

Dodatkowo możemy naszemu czworonożnemu przyjacielowi podawać także chondroprotektyki, prebiotyki, probiotyki oraz antyoksydanty. Możemy także podać mu dozwolone środki dopingowe – L-kranityne lub HMB.

Psi seniorzy

Na jesieni życia psy potrzebują trochę mniej niektórych składników odżywczych niż psy w kwiecie wieku. W poniższej tabeli porównam potrzeby psów dorosłych i psów starszych.

Czynnik (w suchej masie karmy)	Pies dorosły	Pies starszy
Energia (kcal/g)	3,5 – 4,5	3,0 – 4,0
Białko surowe (%)	15 - 30	15 - 23
Tłuszcz surowy (%)	10 - 20	7 - 15
Włókno surowe (%)	< 5	> 2
Wapń (%)	0,5 – 1,0	0,5 – 1,0
Fosfor (%)	0,4 – 0,9	0,25 – 0,75
Stosunek Ca:P	1:1 – 2:1	1:1 – 2:1

W przypadku psów starszych często pojawiają się problemy zdrowotne, dlatego powinniśmy szczególnie uważnie obserwować nasze zwierzęta. Poniżej wymienionych jest kilka składników diety, na które powinniśmy zwrócić uwagę:

Woda

U starszych zwierząt, następuje spadek tkanki tłuszczowej, a zarazem wzrost ilości tkanki tłuszczowej, a co za tym idzie obniża się poziom zawartości wody w organizmie, przez co pojawia się tendencja do szybkiego odwadniania organizmu. Może również pojawić się zmiana w odczuwaniu smaków i pragnienia oraz choroby nerek (poliuria).

Jak pomóc naszemu psu? Musimy zapewnić mu dostęp do świeżej wody – zawsze, możemy także zmienić karmę na wilgotną (moczyć karmę suchą w wodzie), co będzie ważne, jeśli nasz pies będzie musiał przyjmować leki.

Białko

W przypadku tego składniku pojawiają się problemy. Jeśli nasz zwierzak utraci wagę, powinniśmy zwiększyć ilość białka w diecie, ale jeśli ma problemy z nerkami, musimy obniżyć jego zawartość. W obydwu przypadkach ważne jest, aby białko było dobrej jakości, to ona ma największy wpływ na zdrowie naszego pupila. Pamiętajmy, że składnik ten, jeśli jego zawartość w organizmie jest optymalna, zapewnia równowagę azotową organizmu oraz chroni przed utratą masy mięśniowej i odpowiednio stymuluje limfocyty T.

Kwasy tłuszczowe

Z wiekiem u starszych psów występuje spadek poziomu i aktywności 6 – desaturazy, obniżenie zawartości kwasu gamma – linolenowego (GLA), co powoduje zwiększone ryzyko przewlekłych stanów zapalnych skóry u starszych psów. Na ten składnik należy również zwrócić szczególną uwagę, jeśli zauważymy jakiekolwiek problemy skórne u naszego psa – seniora.

Fosfor

Średnio u 25% starszych psów występuje niewydolność nerek (w postaciach klinicznych lub subklinicznych) – m.in. z tego powodu powinniśmy ograniczyć ilość fosforu w diecie psa. Jego rekomendowana ilość w suchej masie pożywienia powinna zawierać się w przedziale 0,25% do 0,75%.

Poniższy wykres obrazuje poziom przeżywalności w badanej, reprezentatywnej grupie psów w zależności od poziomu fosforu w diecie:

Wapń

U psów w podeszłym wieku występują problemy z prawidłową absorpcją wapnia pochodzącego z pożywienia w jelitach, co powoduje odwapnienie kości i w konsekwencji może prowadzić do osteoporozy. Dlatego zalecany poziom wapnia w pożywieniu starszego psa wynosi od 0,5% do 1%.

Sód i chlor

U zdrowych osobników nie ma powodu do ograniczania tych pierwiastków w diecie, natomiast powinniśmy je ograniczać jeśli nasz pupil cierpi na schorzenia nerek i/lub serca oraz w przypadku, gdy ma nadwagę lub jest on otyły (sód zatrzymuje wodę w organizmie). Rekomendowany poziom sodu w suchej masie powinien zawierać się w przedziale 0,2% do 0,35%.